پادشکننده

• درباره کتاب پادشکننده ، آنچه از بی نظمی بهره می برد

کتاب پادشکننده، آنچه از بی نظمی بهره می برد نوشته نسیم نیکلاس طالب است که در 27 نوامبر 2012 در ایالات متحده و بریتانیا منتشر شده است. این کتاب بر اساس ایده‌هایی از آثار قبلی او از جمله فریب خوردگان تصادفی (2001)، قو سیاه (2007-2010)، و تخت پروکروستس (2010-2016) است و چهارمین کتاب از رساله فلسفی پنج جلدی در مورد عدم قطعیت است. برخی از ایده‌ها در کتاب پنجم طالب، پوست در بازی: عدم تقارن پنهان در زندگی روزمره (2018) بسط داده شده است.

طالب کتاب را اینگونه معرفی می کند: «برخی چیزها از شوک بهره می‌برند. وقتی در معرض نوسان، تصادفی بودن، بی‌نظمی و عوامل استرس زا قرار می‌گیرند، شکوفا می‌شوند و رشد می‌کنند. آنها عاشق ماجراجویی، ریسک، و عدم قطعیت‌اند. اما با وجود فراگیری این پدیده در همه‌جا هیچ کلمه‌ای برای متضاد شکننده وجود ندارد. پس بیایید اسمش را بگذاریم پادشکننده.

پاد‌شکنندگی چیزی فراتر از تاب‌آوری یا استواری است. تاب‌آور کسی است که در مقابل شوک‌ها مقاومت می‌کند و همانی که بود باقی می‌ماند. پادشکننده اما از آن چیزی که بود بهتر می‌شود. این خصیصه هر آن چیزی است که با زمان تغییر می‌کند: تکامل، فرهنگ، ایده‌ها، انقلاب‌ها، نظام‌های سیاسی، نوآوری‌های فناورانه، موفقیت‌های فرهنگی و اقتصادی، بقای جمعی، دستورپخت‌های خوب (مثلا سوپ مرغ یا استیک تارتار با یک جرعه کنیاک)، پیدایش شهرها، فرهنگ‌ها، نظام‌های حقوقی، جنگل‌های استوایی، مقاومت باکتریایی … حتی وجود خودمان به عنوان گونه‌هایی روی این سیاره. و پادشکنندگی مرز بین آن چه زنده و ارگانیک (یا پیچیده) است مثل بدن انسان و آن‌چه بدون تغییر است مثلا شیئی مثل فنجان چینی را تعیین می‌کند.

• پادشکننده چیست؟

پادشکننده عاشق تصادفی‌بودن و عدم‌قطعیت است که از همه مهم‌تر به معنی عشق به خطاست. به دستۀ خاصی از خطاها. پادشکنندگی خصلت بی‌نظیری دارد که به ما اجازه می‌دهد با ناشناخته‌ها دست‌و‌پنجه نرم کنیم و بدون داشتن درکی از جریان امور، کار کنیم و کارمان را هم خوب انجام دهیم. بگذارید کمی بی پرواتر باشیم: به لطف پادشکنندگی، کار کردن ما خیلی بهتر از فکر کردنمان شده است. من ترجیح می دهم همیشه بی کله و پادشکننده باشم تا بی اندازه باهوش و شکننده.

با درک سازوکارهای پادشکنندگی می‌توانیم راهنمای نظام‌مند و جامعی درست کنیم برای تصمیم‌گیری ناپیش‌بینانه تحت عدم قطعیت در تجارت، سیاست، طبابت و به‌طور کلی زندگی و هرجایی که ناشناخته‌ها غالبند، هر وضعیتی که تصادفی‌بودن، عدم قابلیت پیش‌بینی، ابهام یا درک ناقص از قضایا در آن هست.

در هر حیطه یا زمینه‌ای از کاربردها، دستورالعمل‌هایی را پیشنهاد می‌کنیم که با کاهش شکنندگی یا بهره‌گیری حداکثری از پادشکنندگی از شکننده‌بودن به سمت پادشکننده بودن پیش بروید. و تقریباً همیشه می‌توانیم با استفاده از یک آزمون سادۀ عدم تقارن، پادشکنندگی (و شکنندگی) را تشخیص دهیم: هرچیزی که از رویدادهای تصادفی (یا شوک‌های خاص) بیشتر از اینکه متضرر شود نفع ببرد، پادشکننده است؛ برعکس آن می‌شود شکننده.

• ساختار کتاب پادشکننده

ساختار کتاب پادشکننده از هفت کتاب و یک بخش یادداشت‌ها تشکیل شده است. هرکدام از آن‌ها با کاربردهای یک ایدۀ اصلی سروکار دارند و یا وارد قلمروهای ژرف‌تر یا متفاوتی می‌شوند. مانند تکامل، سیاست، نوآوری کسب‌وکار، کشف علمی، اقتصاد، اخلاق، معرفت‌شناسی و روانشناسی عمومی. بنابراین به جای اینکه عنوان بخش یا قسمت روی آن‌ها گذاشته شود عنوان کتاب بر آن‌ها گذاشته شده است.

• درباره نویسنده

نسیم نیکلاس طالب نویسنده، دانشور، آماردان و تحلیل‌گر ریسک لبنانی–آمریکایی است که آثارش بر مسائل تصادفی بودن و احتمال و عدم قطعیت متمرکز است. او در لبنان متولد شده و رشد یافته و توانسته میراث ارزشمند خانواده خود را بیاموزد. مدتی بعد هم به دلیل شروع جنگ‌های داخلی لبنان کشور را به مقصد فرانسه ترک کرد. با حضور در فرانسه به مطالعه و تحقیق پرداخت و توانست که با ابعاد جدیدی از فلسفه و اصل شک‌گرایی آشنا شود.

او نویسنده آثاری پرفروش است و استاد دانشگاه‌های بسیاری بوده‌است. علاوه بر کتاب قوی سیاه، کتاب‌های پوست در بازی و تخت پروکروستس از آثار اوست. هم‌اکنون استاد مهندسی ریسک در مدرسه مهندسی تندن دانشگاه نیویورک است. همچنین در زمینه فاینانس ریاضی، تجارت در وال استریت، مشاوره سرمایه‌گذاری فعالیت کرده‌است.

او از روشهای مدیریت ریسک مورد استفادهٔ صنعت فاینانس انتقاد کرد و در خصوص بحران‌های مالی هشدار داد و متعاقباً از بحران مالی ۲۰۰۸-۲۰۰۷ منتفع شد. او مدافع چیزیست که آن را یک جامعه «مقاوم نسبت به قوی سیاه» می‌خواند. به این معنا که جامعه بتواند رخدادهایی که پیش‌بینی شان سخت است را تحمل کند. او پادشکنندگی در سیستم‌ها را پیشنهاد می‌کند که به معنای منتفع شدن و رشد از رخدادها، خطاها و نوسانات تصادفی است.

نسیم نیکولاس طالب لیسانس و فوق‌لیسانس خود را از دانشگاه پاریس، ام‌بی‌ای از مدرسه وارتون دانشگاه پنسیلوانیا، و دکتری علوم مدیریت را از دانشگاه پاریس (دوفین) گرفته‌است. علاوه بر این به زبان‌های انگلیسی، عربی و فرانسوی مسلط است و می‌تواند به ایتالیایی و اسپانیایی صحبت کند. توانایی او در از بر خواندن متون کلاسیک به یونانی، لاتین، آرامی و عبری باستان و کنعانی ستودنی است. همین موضوع عاملی شد تا او کتابی با عنوان «قوی سیاه» را به نگارش درآورد. این کتاب توانست نظر بسیاری از فیلسوفان و تحلیل‌گران را به خود جلب کند.

• برشی از متن

یک روز به طور اتفاقی پی‌بردم که شکنندگی- که هیچ تعریف فنی‌ای نداشت- را می‌شد به این صورت بیان کرد: آن چه نوسان را دوست ندارد و آن چه نوسان را دوست ندارد از تصادفی‌بودن، عدم قطعیت، بی‌نظمی، خطاها، استرس‌زاها و غیره خوشش نمی‌آید. هر اشیایی که شکننده است را تصور کنید، مثلاً اشیایی در اتاق نشیمن مانند قاب شیشه‌ای، تلویزیون یا حتی از آن بهتر، ظروف چینی در کابینت. اگر شما برچسب «شکننده» روی آن‌ها بزنید آن وقت الزاماً می‌خواهید که آن‌ها در صلح، آرامش، نظم و پیش‌بینی‌پذیری باشند. به‌علاوه، هر چیزی که از نوسان خوشش نیاید از استرس‌زاها، گزندها، آشوب‌ها، رویدادها، بی‌نظمی، عواقب «غیرمنتظره»،عدم قطعیت و ضرورتاً زمان خوشش نمی‌آید.

و پادشکنندگی- یک جورهایی- از این تعریفِ صریح شکنندگی برمی‌آید. پادشکنندگی از نوسان و بقیۀ آن موارد خوشش می‌آید. همچنین زمان را دوست دارد. و پیوند قدرتمند و سودمندی با وضعیت غیرخطی دارد: پاسخ هر وضعیت غیرخطی، نسبت به منبع خاصی از تصادفی‌بودن، شکننده یا پادشکننده است.

صفحه 22 و 23 کتاب پادشکننده