میرزارضا کرمانی

معرفی کوتاه

میرزارضا کرمانی

کتاب میرزا رضا كرمانی اثر پرویز خطیبی به کوشش فیروزه خطیبی توسط نشر معین چاپ شده است. این کتاب سعی دارد تا به زندگی میرزا رضا کرمانی، از تأثیرگذاران در جنبش مشروطه، با زاویه دید نزدیک‌ تری به روایت نوه دختری او بپردازد.

در بخش‌هایی از این اثر می‌خوانیم: کودک بودم و در همان عالم کودکی شنیده بودم که پدربزرگ من شاه رو کشته است. واقعیت هولناکی بود. می‌ترسیدم. عکس کوچکی از میرزا رضا پیدا کرده بودم. همان که میرزا در غُل و زنجیر و یک دوستاقبان مسلح بالای سرش ایستاده است. شاید آن چهره برای تو یک چهره عادی از یک نفر در گوشه‌ای از تاریخ مملکت باشد. اما برای من عادی نبود. او پدربزرگ من بود و من خیلی کم در مورد او می‌دانستم. می‌خواستم بیشتر بدانم. اما همه طفره می‌رفتند.

از خودش می‌پرسیدم. چشم‌هایش با من حرف می‌زد: «روزی که مردم این مملکت بفهمند من با کشتن ناصرالدین‌شاه چه خدمتی به مملکتم کردم. این چوبه دار رو زیارت می‌کنند».

پیش‌تر نیز آثاری از خطیبی درباره پدربزرگ او منتشر شده است. «آقا کوچک» از جمله این آثار است که در آن نویسنده به نقل از مادربزرگش، یعنی دختر میرزا رضا کرمانی، به مشروطه و وقایع مربوط به جریان محاکمه و شهادت میرزا رضای کرمانی و مشکلاتی که بعد از شهادت وی بر سر خانواده‌اش آمد، پرداخته است. این اثر توسط خانواده خطیبی در اختیار نشر معین قرار گرفته و همزمان با یکصدمین سالگرد انقلاب مشروطه منتشر شده است.
میرزا رضا کرمانی ملقب به «شاه‌شکار»، از شاگردان سید جمال‌الدین اسدآبادی و قاتل ناصرالدین شاه بود. او برای شکایت از حاکم کرمان به تهران آمد، اما مورد آزار نایب‌السلطنه کامران میرزا قرار گرفت و مدت‌ها همراه حاج سیاح محلاتی و چند تن دیگر در زندان محبوس بود. وی پس از آزادی جزو مریدان سید جمال‌الدین اسدآبادی شد. میرزارضا کرمانی به‌شدت تحت تأثیر تعلیمات سید جمال قرار گرفته بود. وی در شهر بارفروش به‌قصد کشتن کامران میرزا یک پنج‌لول روسی خرید، اما مدتی بعد قصدش را تغییر داد و تصمیم گرفت کسی را که فکر می‌کرد ریشه تمام ستم‌هاست از میان بردارد. بسیاری از پژوهشگران کشته شدن ناصرالدین‌شاه را از عوامل مؤثر در شکل‌گیری جنبش مشروطه می‌دانند.