مبانی نقد ادبی (راهنمای رویکردهای انتقادی به ادبیات)

معرفی کوتاه

مبانی نقد ادبی (راهنمای رویکردهای انتقادی به ادبیات)

کتاب مبانی نقد ادبی اثر جمعی از نویسندگان و ترجمه‌ی فرزانه طاهری است. نقد ادبی پدیده‌ای جدید و گسترده است و به دلیل آن‌که مقوله‌ای کاملاً ادبی است، آموزش دادنی است. اما تدریس تحلیل ادبیات و آموختن شیوه‌های نقد علمی به دانشجویان در بسیاری از کلاس‌ها و مراکز آموزشی با مشکلات عدیده‌ای مواجه است. بهترین راه برای حل این معضل، یافتن و ارائه‌ی منبعی معتبر به دانشجویان برای مطالعه است. یکی از بهترین آثاری که در سال‌های اخیر منتشر شده و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته، کتاب مبانی نقد ادبی است.

ایده‌ی اولیه‌ی نگارش این کتاب در اوایل دهه‌ی 60 میلادی شکل گرفت. نویسندگان پی بردند که اکثر قریب به اتفاق دانشجویان بدون آن‌که به صناعت‌های نقد برای اظهارنظر درباره‌ی آثار ادبی مجهز باشند فارغ‌التحصیل می‌شوند. هدف جان ویلینگهام، لی مورگان، ارل لیبر و ویلفرد گرین از نوشتن این کتاب، فراهم کردن امکان آشنایی مقدماتی با چشم‌اندازهای اصلی نقد ـ تفسیر برای خوانندگانی است که در آغاز راه بررسی جدی ادبیات قرار دارند. در این اثر ابزارهای نقدی تشریح و به کار بسته شده‌اند که برای خواننده‌ی حساس دارای ضرورتی حیاتی هستند. مؤلفان آن‌ها را شیوه نامیده‌اند.

در فصل اول کتاب، دیدگاه‌هایی بررسی شده‌اند که عموماً آن‌ها را سنتی می‌دانند. فصل دوم به شیوه‌ی شکل‌مدارانه اختصاص دارد که با نقد نو مرتبط است. فصل سوم به بررسی روان‌شناسی در ادبیات و نقد فرویدی توجه دارد. فصل چهارم به قلمرو انگاره‌های کهن‌الگویی یونگی و اسطوره‌های فرهنگی متجلی در ادبیات می‌پردازد. در فصل پنجم، کاربرد فرهیخته‌ی چندین شیوه‌ی قبلی به گونه‌ای درهم‌آمیخته و توسعه‌یافته به صورت دیدگاهی دیگر ارائه می‌شود. فصل ششم هم به بررسی یازده شیوه‌ی ـ نقد ارسطویی، نقد فمینیستی، نقد انواع، تاریخ اندیشه‌ها، شیوه‌ی زبان‌شناختی، شیوه‌ی پدیدار‌شناختی، شیوه‌ی معانی و بیانی، شیوه‌ی جامعه‌شناختی، منبع‌پژوهی و شیوه‌های وابسته، شیوه‌ی ساختارگرایانه، شیوه‌ی سبک‌شناختی ـ مختلف اختصاص دارد.