روسیه و غرب انگاری

معرفی کوتاه

روسیه و غرب انگاری

کتاب روسیه و غرب انگاری تالیف دکتر ژند شکیبی دانش آموخته مطالعات روسیه در مدرسه اقتصاد و علوم سیاسی لندن (LSE) و استاد دانشگاه ایالتی نیویورک تلاشی ارزشمند و عالمانه برای تبارشناسی دقیق گفتمان غرب انگاری در تاریخ روسیه است. این کتاب فهم تازه ای از سیاست در روسیه را ارایه می کند که بدون آن بی تردید درک بسیار از تحولات امکان پذیر نیست. به صراحت می توان مدعی شد که این کتاب که به همت موسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس) منتشر شده است، بهترین و عالمانه ترین کتاب در زمینه روابط روسیه و غرب است که تاکنون برای خواننده فارسی زبان نگاشته شده است. مفهوم غرب انگاری (Occidentalism) در این کتاب هرچند از مفهوم یا گفتمان «شرق انگاری» (Orientalism) ادوارد سعید چندان دور نیست اما الزاما مفهومی مشتق یا موازی آن هم نیست.

در واقع، برخلاف گفتمان شرق انگاری ادوارد سعید که نگاه ذات گرایانه منفی غرب نسبت به شرق را متبلور می کند، در این کتاب مفهوم غرب انگاری مصادیق وسیع تری را شامل می شود. به اعتقاد نویسنده غرب انگاری روسی هم شامل نگاه ذات گرایانه مثبت یا منفی یک دولت نسبت به غرب به عنوان یک ناحیه تمدنی است و هم شامل باورهای شناختی و احساسات رهبران روسیه و سیاست های ناظر بر قدرت طلبی آنهاست. علاوه بر این، غرب انگاری در روسیه ارتباط مستقیمی با مسائل ژئوپلیتیک دارد. از دیدگاه ژند شکیبی غرب انگاری دولتی در روسیه دربرگیرنده تولید گفتمان های روایی و خیالی از هویت ملی روسی و جایگاه غرب در آنها توسط دولت های سلسله رومانوف، شوروی و پساشوروی است. این گفتمان ها در متن خود متضمن تلاش رهبران و نخبگان روسی برای پاسخگویی یا بازتولید و تقلید از قدرت اقتصادی و ژئوپلیتیک غرب هستند.