تاریخ نامه یوحنا، سکو پای نیکیو

معرفی کوتاه

تاریخ نامه یوحنا، سکو پای نیکیو

یوحنای نیکیو، تاریخ نگار قبطی و اسقف شهر نیکیو (پشاتی) در دهانه رود نیل و راینیتار نیایشگاه‌های گیپتوس‌بوم زبرین در سال 696 ترسایی بود. او این تاریخ‌نامه را نبشته است و اندر آن از آفرینش آدم و افسانه‌های قبطیان اندر باره آفرینش سخن گفته و پس، سخن از رویدادهای روزگاران آورده تا به چیرگی مسلمانان بر گیپتوس بوم رسیده است. تاریخ‌نامه او نکته‌های گزیده دارد که در جای دیگر نتوان بدان دست یافت. نسخه کهن این نامه به زبان گیزی است و سپس به یونانی و انگلیسی و تازی گردانیده شده است.

از ارج‌های ویژه این نامه، آگاهی‌های است که از سرزمین پارس داده، از روزگار چیرگی آشور تا لشکر کشیدن کمبوجیه به گیپتوس بوم، و هم دیگر رویدادهای پارس بوم تا به فرجام شاهنشاهی ساسانیان.

هم از ارج های دیگر این نامه گزارش‌هایی است از آغاز سده هفتم ترسایی. در آن برهه مسلمانان به فرماندهی عمروعاص به گیپتوس بوم ریختند. یوحنا از کسانی بود که پس از آن رویداد می‌زیستند.