برده های ایرانی در ورارود

معرفی کوتاه

برده های ایرانی در ورارود

با پایان سلطنت سامانیان ایرانی‌ نژاد در سال 999 میلادی و شروع حکومت ترکان قره‌ خانی، سیل ترکان صحرانشین به خانات بخارا و خوارزم گسیل شد که تقاضای زیاد به محصولات کشاورزی و دامداری را در پی داشت و این نیز محتاج به نیروی کار بود. ار این رو ترکمانان کویر قره قوم که بین این منطقه و ایران می زیستند یا هجوم به شهر و روستا و قافله‌ های ایرانی، هزاران ایرانی را ربوده و در ولایات بخارا و خوارزم (خیوه) می‌ فروختند. خریداران که ایرانی شیعه را کافر دانسته و بردگی آنها را مجاز می‌ گفتند با این نگون‌ بختان مانند چهارپایان رفتار می‌ کردند. در قرن نوزدهم میلادی که تسخیر منطقه توسط روس‌ های تزاری شدت یافته بود، برده‌ ها امیدوار بودند که با تسلط کامل روس‌ ها، آنها آزاد خواهند شد. ولی چنین نبود و روس‌ ها که در پی مستعمره‌ ای آرام برای بسط بازرگانی خود و نیز نزدیک شدن به هندوستان انگلیس بودند، فقط از کارگزاران محلی خواستند که خرید و فروش جدید برده ممنوع و بردگان فعلی در ظرف ده سال! آزاد شوند. از این رو برده‌ های ایرانی سرخورده، قیام خونینی برپا داشتند. روس‌ ها بیمناک از آینده، امر به آزادی بردگان دادند. پس از آزادی، جمعی تصمیم به ادامه اقامت خود در آنجا را گرفتند، گروهی با کشتی به استرآباد فرستاده شدند و هزاران نفر در دسته‌ های مختلف عازم ایران گردیدند ولی ترکمانان صحرای قره‌ قوم با طمع بر اموال آنان و نیز نفرت از ایرانی شیعه، همگی را در دشت‌ ها کشتند. حکومت قاجار فقط از دور نظاره می‌ کرد و بدین‌ سان «جنایت بزرگ» به سکوت و فراموشی سپرده شد.