ایران بین ناسیونالیسم اسلامی و سکولاریسم

معرفی کوتاه

ایران بین ناسیونالیسم اسلامی و سکولاریسم

کشمکش اصلی بین اسلام و سکولاریسم در دوره‌ی مورد نظر بر سر این مسئله بود که قانون اساسی تا چه حد باید جایگزین شریعت شود، زیرا قرار بود که بخشی از آن در دادگاه‌های سکولار مورد استناد قرار گیرد، و اینکه قانون جدید تا چه حد با شریعت سازگار بود، بحثی که ذهن ایرانیان را تا عصر حاضر به خود مشغول داشته است و به خصوص در سال 1357 از اهمیت برخوردار بود. بسیاری از علمایی که در جنبش اصلاحات شرکت داشتند از مفهوم قانون اساسی به عنوان یک نظام معتبر حقوقی-قضایی پشتیبانی می‌کردند، نظامی که می‌شد رابطه‌ی بین شاه و مردم را به درستی برمبنای آن قرار داد. با این وصف، در آن زمان بسیاری از علمای معتبر چه در تهران و چه در ایالات بر این باور بودند که قانون جدید باید از برخی جهات اصول شریعت و ارزش‌های اسلامی را به رسمیت بشناسد.کشمکش بر سر قانون در تهران و تبریز بدتر از همه‌جا بود و چنان‌که خواهیم دید، این موضوع به منبع جدی و روزافزون اختلاف بدل شد. جمعیت‌های اسلامی که نه‌تنها دستور کار اسلامی و حقوقی خود را داشتند بلکه سازمان و مقررات لازم برای نیل به آن را نیز تدارک دیده بودند، در هر چهار شهر مورد پژوهش سر برآوردند.