از شار تا شهر

معرفی کوتاه

از شار تا شهر

کتاب از شار تا شهر به کمک متون تاریخی و آثار و اسناد بر جای مانده و همچنین نیمرخ کالبدشناسانه موجود، سعی دارد دگرگونی‌های کالبدی و فضایی آنچه امروزه شهر نامیده می‌شود را مورد ارزیابی قرار داده و به دنبال آن اوضاع و احوال اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، اقتصادی حاکم بر جامعه که در ساختاری فضایی و کالبدی تبلور یافته را تبیین کند.

کتاب دارای سه فصل است و هر یک از فصل‌ها شامل بخش‌هایی مجزا است ، عناوین سه فصل کتاب عبارتند از:

• شهرنشینی، شهرگرایی و «شهرسازی» قبل از اسلام.
• شهرنشینی، شهرگرایی و «شهرسازی» در دوران اسلامی.
• شهرنشینی، شهرگرایی و شهرسازی در دوران معاصر، ابداع مجدد مفهوم شار.

در فصل اول سیر تحول شهرنشینی، شهرگرایی و «شهرسازی» قبل از اسلام که حدودا از قرن نهم قبل از میلاد تا قرن هفتم میلادی را شامل می‌شود. همچنین تولد و شکل گیری و ساخت و بافت شار مورد ارزیابی قرار گرفته است. این دوره منطبق بر شروع تمدن شهری ایرانی بوده و با حمله مسلمانان به ایران و فتح ایران به دست آنان پایان می‌پذیرد.

در فصل دوم این سیر تحولی در دوره بعد از اسلام مد نظر قرار داده شده است. این دوره با استقرار اولین حکومتهای مستقل داخلی در ایران شروع شده و تا سال ۱۲۰۰ قمری، ۱۱۶۵ شمسی و ۱۸۷۶ میلادی، عصر صنعت و شروع سلسله قاجار ادامه می‌یابد.

سیر تحول شهرنشینی، شهرگرایی و شهرسازی در دوران معاصر در فصل سوم کتاب بررسی می شود. این دوره با شروع کار حکومت قاجار در ایران شروع و تا سال ۱۳۵۷ شمسی، ۱۹۷۹ میلادی ادامه می‌یابد. در این دوره با ابداع و باز ابداع مفهوم شار، تولد مفهوم «شهر» و قلب ماهیت مفهوم شار، مواجه هستیم.

کتاب از شار تا شهر نویسنده در پی تحلیل فرایندی است که گذشته دور و نزدیک ما را از شار به شهر رسانیده است و آینده این دگرگونی را نیز رقم خواهد زد. بازگشت به تاریخ نه به معنای منجمد شدن در آن و تفسیر آن بلکه تحلیل و جمع‌بندی آن است. مراد ایجاد شار گذشته نیست، بلکه منظور شناخت شهر امروز و شهر فردا است. مسأله در مسلح شدن به ابزار نظریه‌ای برای حرکت از گذشته به آینده‌ای است که در امروز جاریست.